ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေန႕

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕တို႕၏ လက္ေအာက္ခံ ကိုလိုနီ ဘ၀မွ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႕တြင္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့သည္. . . ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္း လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံအျဖစ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ခန္႕မွစ၍ ရပ္တည္လာခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္. . . သို႕ေသာ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ၾကိမ္၊ ၁၈၅၂ ခုနွစ္တြင္ တစ္ၾကိမ္၊ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ၾကိမ္ သံုးၾကိမ္တိုင္တိုင္ အဂၤလိပ္၏ နယ္ခ်ဲ႕စစ္ပဲြမ်ားကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ ကိုလိုနီဘ၀သို႕ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။

သူ႕ကြၽန္အျဖစ္ မခံလိုသူ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ရရာလက္နက္ ၊ လူသူစုစည္း၍ ေနရာအႏွံ႕မွာ ထၾကြပုန္ကုန္ ၾကသည္. . သို႕ေသာ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ. . . ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္ လြန္ေျမာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ။ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းမ်ား တည္ေထာင္ကာ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ အတြက္ စည္းရုံးလႈပ္ရွားခဲ့ၾကသည္. . . ၁၉၂၀ျပည့္နွစ္တြင္ ပထမတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္၊ ၁၉၃၀ ျပည့္နွစ္တြင္ ဆရာစံဦးေဆာင္သည့္ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံု တို႕ ဆင့္ကဲ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္. . ထို႕ေနာက္ တို႕ဗမာအစည္းအရုံး တည္ေထာင္ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး၊ အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပဲြကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္. . .

ယင္းေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဆင့္သို႕ ကူးေျပာင္းၿပီး ဂ်ပန္၏ အကူအညီႏွင့္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို ဖဲြ႕စည္းခဲ့ပါသည္. . . ဂ်ပန္ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ၿဗိတိသွ် တို႕ကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္. . သို႕ေသာ္ က်ားေၾကာက္လို႕ ရွင္ၾကီးကိုး ၊ရွင္ၾကီးက်ားထက္ဆိုး ဆိုသကဲ့သို႕ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္သည္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ထက္ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ ျပဳမူဆက္ဆံခဲ့သည္. .

၁၉၄၂ ခုနွစ္မွ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ထိ သံုးႏွစ္တာ ဖက္ဆစ္တို႕ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းသည့္ ဒဏ္ကို ျမန္မာတို႕ခံခဲ့ရသည္. . . ၁၉၄၅ခုနွစ္ ၊မတ္လတြင္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ပါ၀င့္သည့္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏဲြခဲ့ၾကသည္. . . ဖက္ဆစ္တုိ႕ ျမန္မာ့ေျမေပၚ မွ မရႈမလွ ဆုတ္ခြာသြားၾကရသည္. . ထိုအခါ ၿဗိတိသွ် မဟာမိတ္တပ္မ်ား ေရာက္လာၿပီး ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ရည္ရြယ္ခဲ့သည္. . . သို႕ေသာ္ ျမန္မာျပည္သူလူထုသည္ လံုး၀ လြတ္လပ္ေရးကိုသာ လိုခ်င္ၾကသည္. . ကြၽန္ဘ၀တြင္ ဆက္လက္ မေနလိုၾကေတာ့ေခ်။

ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ ဆႏၵအင္အား ၾကီးမားမႈ၊ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရြပ္ရြပ္ခြၽံခြၽံ ေဆာင္ရြက္မႈတို႕ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရး ပန္းတိုင္သည္. . နီးသည္ထက္ နီးကပ္လာခဲ့သည္. . . တစ္ႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ရေတာ့မည္ဟု သိရွိထားခ်ိန္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရသည္. . ျမန္မာျပည္သူတို႕အတြက္ အစားထိုး၍ မရႏိုင္ေသာ ဆံုးရံႈးမႈ ၾကီးျဖစ္ခဲ့ရသည္. .

သို႕ေသာ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူအားလံုး၏ စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ အားမာန္ ျဖင့္ ဆက္လက္ၾကိဳးပမ္းခဲ့ရာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႕၊ နံနက္ ၄ နာရီ မိနစ္ ၂၀ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့သည္. . လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈသမိုင္းတြင္ ျပည္သူတို႕၏ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္မ်ားစြာ စေတးခဲ့ရသည္. . . အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အသက္ကို ေပးခဲ့ရသည္. . လြတ္လပ္ ေရးအတြက္ ျမဳပ္ႏွံခဲ့ရေသာ အရင္းအႏွီးကား ၾကီးမားလွေပသည္. .

လြတ္လပ္ေရးဆိုသည္မ်ာ ေလႏွင့္လည္းတူသည္ ေရႏွင့္လည္းတူသည္၊ က်န္းမာျခင္းႏွင့္လည္း တူသည္ ေလကို အလြယ္တကူ ရႈရႈိက္ေနရစဥ္၌ ေလ၏တန္ဖိုးကို မသိႏိုင္ ထိုနည္းတူပင္ ေရ၏တန္ဖိုး၊ က်န္းမာျခင္း၏ တန္ဖိုးတို႕ကိုလည္း အဆင္သင့္ရေနခ်ိန္ႏွင့္ သြားလာ လုပ္ကိုင္ေနရခ်ိန္၌ အေရးမထားမိတတ္ၾကေခ်။

လြတ္လပ္ေရးသည္လည္း ထို႕အတူပင္ျဖစ္သည္ . . . လြတ္လပ္ေနခ်ိန္၌ လြတ္လပ္ျခင္း၏ တန္ဖိုးကို မသိႏိုင္ လြတ္လပ္ေရး ဆံုးရံႈးခ်ိန္က်မွသာလြတ္လပ္ျခင္း၏ အရသာႏွင့္ တန္ဖိုးကုိ ေကာင္းစြာ သိရွိႏို္င္သည္. . .

ျမန္မာတို႕ လက္၀ယ္ရရွိၿပီးေသာ လြတ္လပ္ေရးကို ထာ၀စဥ္ တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားဖို႕ လုိသည္. . လြတ္လပ္ေသာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဴး၏ တာ၀န္မွာ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ထုိက္တန္ ေအာင္ ေနတတ္ရသည္. . စည္းႏွင့္ ကမ္းႏွင့္ ေနတတ္ရသည္. . လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိပါးလာမည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖ်က္ရန္မွန္သမွ်ကိုလည္း အျမဲ တေစ သတိထား၍ ရွင္းလင္းသုတ္သင္ေနရသည္. . . သို႕မွာသာ လြတ္လပ္ေရး အဓြန္႕ရွည္၍ ျပည္သူတို႕၏ဘ၀ သာယာ၀ေျပာမည္ ျဖစ္ေပသည္. .

ေဒၚႏုၾကည္( မဟာ၀ိဇၹာ)

အားလံုးကိုခ်စ္ခင္ေလးစားလွ်က္. . . .

The Nu-Attlee Agreement

The Nu-Attlee Agreement was signed on October 1, 1947 in London.
With this agreement Burma regained independence from Britain.
The Union of the Republic of Burma has become an Independent Sovereign State.
၁၉၄၇ခု ေအာက္တိုဘာလ ၁ရက္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ႏု-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ မွတ္တမ္းတင္ ရုပ္ရွင္ (ၿဗိတိသွ်မွတ္တမ္းရံုး)

ျပည္ေတာ္သာေခတ္ေဟာင္းက ျပည္ျမန္မာ (အပိုင္း ၁-၂)

  ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီး –

နိဒါန္း
လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၃၀ ေလာက္က မဆလေခတ္မွာ အသက္ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိတဲ့ လူငယ္တစ္သိုက္ကို  ျပည္ေတာ္သာေခတ္က စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကိုျပလိုက္မိေတာ့ အဲဒီအထဲမွာပါတဲ့ကုမၸဏီပစၥည္း ေၾကာ္ျငာ ေစ်းနွံဳးေတြကိုၾကည့္ၿပီး ၊ အစစရွားပါးေနတဲ့မဆလေခတ္နဲ႔နွိုင္းယွဥ္ကာ “အကိုႀကီးရယ္ဒါက်ေနာ္တို႔ ဗမာ ျပည္မွ ဟုတ္ရဲလား”လို႔ သနားစရာေမးရွာပါတယ္။
 မဆလေခတ္ ဗမာျပည္ကလည္း အစစအရာရာမွာ ရွားပါးေနၿပီး “ဘာေမးရွားနိုင္ငံ” ျဖစ္ေနေတာ့ ျပည္ေတာ္သာေခတ္က ဘာမဆိုဝယ္ခ်င္တာရေနၿပီး၊ ေစ်းေတြကလည္းေပါေတာ့ သူတို ့အတြက္က အံၾသစရာႀကီးျဖစ္ေနတာေပါ့။
အခုေခတ္ဗမာျပည္ကလူငယ္ေတြကို  ျပည္ေတာ္သာေခတ္က စာအုပ္ေတြျပရင္ ပစၥည္းမ်ိဳးစံုကေတာ့ ဗမာျပည္မွာလဲဝယ္လို ့ရေနၿပီျဖစ္လို ့သိပ္အံၾသမွာမဟုတ္ေပမဲ ့ ထမင္း အဝစား ျပား၅၀ ၊ ရန္ကုန္နဲ႔ အင္းစိန္ ဘတ္စ္ကားခ ၃၅  ျပား၊ မုန္းဟင္းခါး တစ္ပြဲ ၁၅  ျပား၊ အေၾကာ္နဲ ့ ျပား ၂၀၊ ဘူးသီးေၾကာ္ တစ္ ခ်ပ္ ၅  ျပား၊ ဒန္ေပါက္ထမင္း တစ္ပြဲ တစ္က်ပ္၊ ဘဲဥဆယ္လံုးတစ္က်ပ္၊ ဝက္သားတစ္ပိသ္သာ (‘သ’ ႀကီးကို window 8.1 နဲ႔ေရးမရလို႔ ရတဲ့နည္းနဲ႔ေရးရတာပါ) ႏွစ္က်ပ္၊ ၾကက္သား သံုးက်ပ္၊ စတဲ့ ရန္ကုန္ ေပါက္ေစ်းေတြ (နယ္ေတြမွာဒီ့ထက္ေပါတယ္)ကိုျမင္လိုက္ရရင္  သူတို ့ဘာေျပာမလဲ မသိဘူး။
အစစအရာရာ ေစ်းေပါေနေတာ့လည္း အဲဒီေခတ္ကလခအနည္းဆံုးျဖစ္တဲ့ တလ ၈၂ က်ပ္ဘဲရတဲ့မင္းေစ ဟာလည္း  မိသားစုကို ဝေအာင္ေကြၽးနိုင္၊  ကေလးေတြကို ေက်ာင္းထားနိုင္ခဲ ့ပါတယ္။ သူတို႔မိသားစုမွာ လဲေရႊတြဲလဲေငြြတြဲလဲနဲ႔ပါ။ ေရႊေဈးကလဲ အေကာင္းဆံုး ပရပိုက္ေခါက္မွ အေလးခ်ိန္ တစ္က်ပ္သားကို က်ပ္ေငြႏွစ္ရာဘဲေပးရပါတယ္။

ေငြေၾကးစံနစ္
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစကကိုလိုနီေခတ္ကသံုးခဲ့တဲ့အိႏၵိယသံုးေငြကိုဆက္သံုးရေသးတယ္။ ၃ပိုင္တစ္ျပား၊ ၄  ျပားတစ္ပဲ၊ ၁၆ပဲ (ဝါ) ၆၄ျပားတစ္က်ပ္ေပါ့။ အဂၤလိပ္လိုကေတာ့ ကုလားအေခၚေတြကိုသံုၿပီး 3 Pai one Paisa, 4 Paisa one Anna, 16 Annas or 64 Paisa one Rupee ေပါ့။  ျမန္မာျပည္မွာ ကိုလိုနီေခတ္ အစပိုင္းကသာ ပိုင္ကိုသံုးေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပား ဟာ အငယ္ဆံုးသုံးေငြပါ။ အိႏၵိယမွာေတာ့ လူေတြဟာ ပိုဆင္းရဲၾကလို႔  ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္အထိ ပိုင္ ကိုသံုးေနခဲ့တယ္လို႔ လူႀကီးသူမေတြေျပာတာ ၾကားဖူးပါ ရဲ႕။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေပမဲ့ ရန္ကုန္ဟာ ကုလားျမိဳ႕တစ္ပိုင္းျဖစ္ေနတုန္းမို႔ ကုလားတန္းမွာေဈးဝယ္ရင္ ၆ ျပား (ဝါ) ၁ပဲ၂ျပားကို ကုလားလို “ဆတ္ပိုက္ဆား” (ဝါ)” ေယးအန္းနား ဒိုး ပိုက္ဆား”။ ၁က်ပ္ခြဲဆိုတာ ၁ က်ပ္ ရွစ္ပဲမို႔ ကုလားလို” ေယးရူျပားအတ္အန္းနား” ဆိုတာေတြကို အဲဒီေခတ္က ရန္ကုန္သူ၊ ရန္ုကုန္သား   ေတြတတ္ခဲ့ ၾကတယ္။ အဲဒီစနစ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၉၅၃ခုထိရွိေနေသးတယ္။ ၁၉၅၃ ခုမွာမွ ျမန္မာ ဘုရင္ေတြ သံုးခဲ့တဲ့ ျပား ၁၀၀ တစ္က်ပ္စနစ္ျပန္သံုးႏိုင္တာပါ။
လန္ခ်ား
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစက လူဆြဲတဲ့လန္ခ်ားေတြလဲရွိပါတယ္။ လန္ခ်ားကုလားေတြဟာ ေဂၚရင္ဂ်ီကုလားေတြ ဆိုေတာ့ “ဒိုင္းနား၊ ဘားယား” (ညာဘက္ေကြ႔၊ ဘယ္ဘက္ ခ်ိဳး)၊ “ဟိုး” (ရပ္)၊ “ေဂ်ာင္း” (သြား) စတဲ့ ေဂၚ  ရင္ဂ်ီစကားေလာက္ေတာ့ ရန္ကုန္သူ၊ ရန္ုကုန္သားေတြတတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၅၁ ေလာက္မွာ ဖဆပလ  အစိုးရက လူဆြဲရတဲ့လန္ခ်ားဟာ လူ႔သိကၡာၫိႈးႏြမ္းေစတဲ့ အလုပ္ဆိုၿပီး လန္ခ်ားေတြပိတ္လိုက္ပါတယ္။   ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ၿပီး ေတာနယ္ေတြကစစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ရန္ကုန္ေရာက္လာၿပီး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ ေတြ၊  ကြက္သစ္ေတြေပၚလာေတာ့မွ ကုလားၿမိဳ႕ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္ဟာ ဗမာၿမိဳ႕ျဖစ္လာတာပါ။
၁၉၅၈ ခု ဖဆပလ ႏွစ္ခ်မ္းကြဲေတာ့ ဖဆပလ အမတ္အမ်ားစုက ေဆြ-ၿငိမ္း အဖြဲ႔ကိုေထာက္ခံတယ္။ ဒါေပ မဲ့ ဦးႏုက အတုိက္အခံ ပမညတနဲ႔တျခားအဖြဲ႔တြရဲ႕အကူအညီနဲ႔အႏိုင္ရသြားတဲ့အခါမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက “ကိုႀကီးႏု အစိုးရေတာ့ လန္ခ်ားကုလား ယန္ကနား အစိုးရ ျဖစ္သြားဘီ။ လက္ဝဲသမားဦးသိန္းေဖျမင့္ “ဒိုင္းနား၊ ဘားယား”လုပ္သလို ဆြဲရမဲ့အစိုးရပါဘဲ” လို႔ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ကာတြန္းဆရာဦးေအာင္ရွိန္ကလဲ ေမာ္ဒန္ကာထြန္းမွာ စံုေထာက္ဦးရွံစားက ဖိနပ္ခ်ဳပ္ကုလားအေယာင္ေဆာင္ၿပီး  စံုေထာက္ခန္းမွာ ဗမာ ေခါင္းေပါင္းမခြၽတ္ပဲဖိနပ္တိုက္ေနေတာ့ ဖိနပ္အတိုက္ခံသူက “အမယ္၊ဖိနပ္ခ်ဳပ္ကုလားကလဲ ဗမာေခါင္း ေပါင္းနဲ႔ပါလား”လို႔ေျပာလိုက္ရာမွာ ဦးရွံစားက “ဟေရး အာကိုဂ်ီး၊ ယန္ကနား အခိ်ဳးရေတာင္ ေရႊးဖလား လားေရာင္ေဂါင္းေဘာင္းနဲ႔မဟုတ္လား၊ ဖိနပ္ခ်ဳပ္ကုလားအပၸနားလဲ ေဂါင္းေဘာင္းနဲ႔မွေခတ္မီတာေပါ့ အာ ကိုဂ်ီးရဲ႕” လို႔ ကုလားသံနဲ႔သေရာ္ခဲ့ပါတယ္။
ျပည္ေတာ္သာစီမံကိန္း
ဖဆပလအစိုးရက တိုင္းျပည္တိုးတက္ဖို႔ ျပည္ေတာ္သာစီမံကိန္း လုပ္ပါတယ္။ ျပည္ေတာ္သာစီမံကိန္း နဲ႔ေဆာက္တဲ့တိုက္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြကို ျပည္ေတာ္သာတိုက္၊ ျပည္ေတာ္သာ ေက်ာင္းေတြလို႔ေခၚပါ တယ္။ ဒီအေဆာက္အဦးေတြ ဒီေန႔အထိအသံုးဝင္ေနဆဲပါ။ ျပည္ေတာ္သာစီမံကိန္း နဲ႔ တင္သြင္းလာတဲ့ Land Rover ကားကိုလည္း ” ျပည္ေတာ္သာဂ်စ္”လို႔ေခၚၾကပါတယ္။  ျပည္ေတာ္သာေခတ္ကလြတ္လပ္ စြာေရးသားေျပာဆိုပံုႏွိပ္ခြင့္အနည္းဆံုး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ေပးထားေတာ့ အစိုးရ ကိုသေရာ္တဲ့ ကာ တြန္း၊ သေရာ္စာ၊ ျပက္လံုးေတြအမ်ားႀကီးေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ အၿငိမ့္ပြဲမွာ လူျပက္ႏွစ္ေယာက္ဆရာနဲ႔ တ ပည့္လုပ္ၿပီး ျမန္မာသင္ပုန္းႀကီးဖတ္စာအခန္းမွာ”မာရွယ္တီးတိုးလာၿပီ၊ တဲအိမ္ေတြ ဖ်က္ရမည္။ ဆင္းရဲ သားေတြဒုကၡေရာက္၏။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ေတာ္သာပါသည္”။ ” ျပည္ေတာ္သာတိုက္ေတြ ေဆာက္ၿပီးၿပီ။ ဆင္းရဲသားေတြေစာင့္အုန္း။ ငါတို႔ေဆြမ်ိဳးေတြအရင္ေပးမယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ေတာ္သာပါ၏။  “လက္မွတ္ ေရာင္းအမ်ိဳးသမီးေတြေခ်ာ၏၊ သို႔ေသာ္ျပည္ေတာ္သာဘတ္စကားရပ္မေပးပါ။ တက္စီီ စီးစရာရာေငြမရွိပါ။ မာစီဒီးကားစီးသည့္ဝန္ႀကီးမ်ား  ဤဒုကၡကို သိမည္မဟုတ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ေတာ္သာပါသည္”။ ” ျပည္ေတာ္ သာေက်ာင္းေတြခန္႔ညားသည္။ အခမဲ့ပညာေရးလည္းေကာင္းပါ၏။  သို႔ေသာ္ဝန္ႀကီးမ်ား သားသမီးမ်ား ကို  ျပည္ေတာ္သာေက်ာင္း၌ မထားၾကပါ။ ဝန္ႀကီးသားသမီးမ်ား အဂၤလိပ္ေက်ာင္းတက္ၾကပါသည္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ေတာ္သာပါသည္” လို႔ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေဝဖန္ရဲဲတဲ့ေခတ္ပါ။
ျပည္ေတာ္သာႏိုင္ငံေခတ္က စံျပအက်ဥ္းေထာင္ေတြက အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ဘဝဟာလည္း မဆိုးပါဘူး။ ဆရာႀကီးဒဂုန္ေရႊမွ်ားက ကိုလိုနီေခတ္ကေထာင္ေတြကို ျပည္ေတာ္သာႏိုင္ငံေခတ္ကစံျပေထာင္ေတြနဲ႔ွ ယွဥ္ျပကာ “မွတ္မိပါေသးတယ္ ျပည္ၿမိဳ႔က အက်ဥ္းေထာင္ဝယ္” ေခါင္းစဥ္နဲ႔ေရးခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အခ်ဳပ္သားနဲ႔အက်ဥ္သားေတြဟာ အထူးတန္းရပါတယ္။ အထူးတန္းရတဲ့ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ေထာင္က်သူ ဟာ လည္း အလုပ္မလုပ္ရဘဲေန႔တိုင္းထမင္းေကာင္းဟင္းေကာင္းစားရတဲ့အျပင္ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္အျဖစ္ ရိုးရုိးတန္းကအက်ဥ္သား တစ္ေယာက္အနည္းဆံုးရပါတယ္။ ရိုးရုိးတန္းကအက်ဥ္သားေတြကလည္း ေန႔ တိုင္းထမင္းေကာင္းဟင္းေကာင္းစားရေတာ့ အထူးတန္းအက်ဥ္သားေတြဆီမွာ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္ အျဖစ္သြားခ်င္ၾကပါတယ္။ လူထုဦးလွတို႔ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္တို႔ အဖမ္းခံေနရဆဲမွာ စာအုပ္ေတြေရးသား ထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ နာမည္ႀကီးႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္ဆိုရင္”ငါးဆြဲ”ခံထားရတုန္း(ပုဒ္မ ၅ နဲ႔ အဖမ္းခံရတာကိုသံုးတဲ့ အဲဒီေခတ္ကဘန္းစကား) ၁၉၆၄ မွာဖ်က္ပစ္လိုက္တဲ့ ရန္ကုန္ေထာင္ထဲမွာ တစ္ ေယာက္ထဲအတြက္အိမ္ကေလးတစ္လံုး၊ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္အျဖစ္ ရိုးရုိးတန္းကအက်ဥ္သားက ႏွစ္ ေယာက္၊ သူ႔ဇနီးကလဲမနက္ကတည္းက သူ႔ဆီလာေနတာ တစ္ခါတစ္ေလ ညလည္းမျပန္ေတာ့ဘူး။ အစိုးရကလည္းဘာမွမေျပာလို႔သာေထာင္အရာရွိေတြက မ်က္စိိတ္မိွတ္ေနၾကတာေပါ့။ ဒီႏိုင္ငံေရးသမား ရဲ႕ဇနီး သူ”ငါးဆြဲ”ခံထားရတုန္းဘဲ သူနဲ႔ကိုယ္ဝန္ရွိၿပီး ကေလးတစ္ေယာက္ေမြးတဲ့အထိိ လြတ္လပ္ခဲ့ပါ တယ္။
ရိုးရုိးတန္းကအက်ဥ္သားေတြကိုလည္း လက္သမားအတတ္၊ ဖိိနပ္ခ်ဳပ္နည္း၊ စာအုပ္ခ်ဳပ္နည္း။ ဂေဟ ေဆာ္နည္း၊ ဥယ်ာဥ္လုပ္နည္း၊ ဆပ္ျပာခ်က္အတတ္ စတာေတြသင္ေပးပါတယ္။  အက်ဥ္းသားေတြ ထဲက ေလ့လာလိုသူေတြ ဗုဒၶဘာသာစာေပ ေလ့လာႏိုင္ေစရန္ ရဟန္းေတာ္မ်ား (အက်ဥ္းသူေတြအတြက္ သီလ ရွင္မ်ား) ကို တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း စံျပေထာင္ေတြထဲသြားၿပီးသင္ၾကားေစပါတယ္။ မဂၤလာစာေမးပြဲေတြ က်င္း ပၿပီး ေအာင္ျမင္သူကို က်ခံေနရတဲ့ေထာင္ဒါဏ္ထဲက ေလွ်ာ့ရက္ေတြေပးပါတယ္။ အျခားဘာသာဝင္ အက်ဥ္းသားေတြအတြက္လဲ ခရစ္ယာန္ဘုန္းႀကီး၊ သင္းအုပ္ဆရာ၊ ေမာ္လဝီ၊ ဆြာမိႀကီး စသူေတြ  စံျပ ေထာင္ေတြထဲသြားၿပီး သက္ဆိုင္ရာဘာသာအလိုက္ ေဟာေျပာခြင့္၊ ဝတ္ျပဳခြင့္ေတြေပးပါတယ္။
ဦးႏုဟာ ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ကိုင္းရႈိင္းသူျဖစ္ၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ေရးမွာေတာင္ ရဟႏၲာအျဖစ္နဲ႔ မေရာက္ လိုပဲ ဘုရားဆုပန္ထားသူျဖစ္တယ္လို႔ တရားဝင္ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သူပါ။ သားငါးမစားပဲ သက္သတ္ လြတ္စားသူ၊ အရက္မေသာက္သူလို႔လည္း သတင္းႀကီးပါတယ္။ ဦးႏုဟာ သာသနာ့ဒါယကာျဖစ္လိုတာ ေၾကာင့္ ဆ႒သဃၤာယနာတင္ပါတယ္။ စုစုေပါင္း အဲဒီေခတ္ကက်ပ္ေငြတစ္ကုေဋ (အေမရိကန္ေဒၚလာ  ႏွစ္သန္း) ကုန္လို႔  ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနဆဲမွာ ေငြျဖဳန္းတယ္လို႔ေဝဖန္သူေတြရိွခဲ့ေပမဲ့ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ရဟန္းရွင္လူေတြကေတာ့ သာဓုသံုးႀကိမ္ေခၚၿပီးေထာက္ခံၾကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ဟာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး  ႏိုင္ငံျဖစ္လို႔ကဲြၽႏြားလိုတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပၿပီး ကဲြၽႏြားသတ္ခြင့္၊ အမဲသားေရာင္းခြင့္တို႔ကို တရားဝင္ပိတ္ ပင္ထားပါတယ္။  ႏွစ္စဥ္ မူဆလင္ဗကၠရီးအစ္ေရာက္ခါနီးမွာ မူဆလင္ေတြကလဲႏြားသတ္ခ်င္၊  ဦးႏုက လည္း သူ႔အေနနဲ႔ သတၱဝါေတြကိုသတ္ၿပီးပူေဇာ္တာကို ခြင့္မျပဳ လိုေပမဲ့ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ျဖစ္လို႔ ခြင့္ျပဳပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗကၠရီးဆိုတာ ကုလားစကားမွာ ဆိတ္ကိုေခၚ တာျဖစ္လို႔ ဆိတ္ကိုသာသတ္ၿပီးပူေဇာ္ၾကပါ၊ ႏြားကိုေတာ့ မသတ္ၾကပါနဲ႔လိုေတာင္းပန္၊ သူ႔ကဲဘိနက္ ထဲကဝန္ႀကီး ဦးရာရွစ္နဲ႔ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ေခၚ အဗၺဒူလတစ္ အပါအဝင္မူဆလင္ေတြကလဲႏြားကိုသာ သတ္ခ်င္ၾကတာေၾကာင့္ တစ္ႀကိမ္မွာ ဦးႏုဟာ အစာငတ္ခံဆႏၵျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာႏွစ္ဘက္ၫႇိႏႈိင္း ၾကကာ လူဦးေရအလိုက္ ႏြားေကာင္ေရ ခြဲတမ္းခ်ေပးၿပီး သက္ဆိုင္ရာဗလီထဲမွာသာသတ္ၾကရန္၊ အျခား ဘာသာဝင္မ်ား စိတ္အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစရန္  ႏြားေတြကို ၿမိဳ႕ထဲမွာ ႀကိဳးနဲ႔ဆြဲၿပီး မသြားၾကဖို႔၊ ေသြး ေပေနတဲ့ အဝတ္အစားနဲ႔ ၿမိဳ႕ထဲမွာ မသြားၾကဖို႔ေတြ သေဘာတူၾကပါတယ္။

ရန္ကုန္ဘတ္စကား
၁၉၅၅ ခုေလာက္မွာ ဦးႏုအစိုးရက ျပည္ေတာ္သာစီမံကိန္းနဲ႔ ဟန္ဂရီႏိုင္ငံက Ikarus ဘတ္စကားႀကီးေတြ တင္သြင္းပါတယ္။ ဂ်ပန္ကလည္း Hino နဲ႔ Isuzu ဘတ္စကားႀကီးေတြေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒီဘတ္စ ကားႀကီးေတြကို ျပည္ေတာ္သာကားလို႔ေခၚပါတယ္။ ျပည္ေတာ္သာကားေတြမွာ ယူနီေဖာင္းဝတ္ လက္ မွတ္ေရာင္းအမ်ိဳးသမီးေတြစခန္႔ပါတယ္။ တစ္ကားမွာႏွစ္ေယာက္စီပါပါတယ္။ ကားေရွ႕ေပါက္က အတက္  ျဖစ္ၿပီးေနာက္ေပါက္က ဆင္းရပါတယ္။ ေမာင္းသူ၊ေရာင္းသူ၊ စီးသူအားလံုးစည္းကမ္းရွိၾကၿပီးကားႀကီးေတြ ကလည္း သန္႔ရွင္းၾကပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က”စပယ္ယာမ” လို႔ မေခၚဘဲ “လက္မွတ္ေရာင္းအမ်ိဳးသမီး” လို႔ သာေခၚၾကပါတယ္။ ဘတ္စကားေတြမွာနံပါတ္မတတ္ေသးပါဘူး။ ရုပ္ပံုတံဆိပ္ေတြနဲ႔႔ပါ။ ဗမာစာမတတ္သူ ေတြအတြက္ပိုအဆင္ေျပပါတယ္။ ရြက္ေလွတံဆိပ္နဲ႔ကားက ၾကည့္ျမင္တိုင္ဆိပ္ကမ္းက ပုစြန္ေထာင္ဆိပ္ ကမ္းကိုအသြားအျပန္ဆြဲတဲ့လိုင္းပါ။” ေတာင္ပံကား” က သိမ္ႀကီးေဈးနဲ႔အင္းစိန္ အသြားအျပန္လိုင္းပါ။ အင္းစိန္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ရုံးတံဆိပ္ကျဗဟၼာရုပ္ပါ။ မီးရထားတံဆိပ္နဲ႔ကားက ရန္ကုန္ဘူတာႀကီး (ကြမ္းၿခံ ဘူတာ)ကိုေရာက္ပါတယ္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရေခတ္မွာ အရုပ္နဲ႔ဘတ္စကားလိုင္းေတြကို နံပတ္နဲ႔ေျပာင္းလိုက္ရာမွာ ျမင္းျဖဴ၊  ျမင္းနီ၊ ျမင္းက်ားတို႔က နံပတ္ ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ ျဖစ္သြားၿပီး မီးရထားတံဆိပ္ က နံပတ္ ၄ ၊ ဆင္ျဖဴ နဲ႔ ဆင္မဲက ၅ နဲ႔ ၆၊ နဂါးက ၇၊ ေတာင္ပံကား က ၈၊ ႄကံ႔ က ၉၊ က်န္တဲ့ ေညာင္ပင္၊ ေလယာဥ္ပ်ံ၊ ျခေသၤ့၊ ရြက္ေလွ စတာေတြလည္း နံပတ္နဲ႔ျဖစ္သြားပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၁၅လိုင္း ရွိပါတယ္။ နံပါတ္ ၁၆လိုင္းက ၁၉၆၀ ေလာက္မွေပၚလာတာပါ။ ကမာရြတ္လွည္းတန္းေဈးက ဆင္မလိုက္၊ ၾကည့္ျမင္ တိုင္၊ ေျမနီကုန္း၊ ေရႊဂံုတိုင္တို႔ကိုပတ္ၿပီး တာေမြအထိသြားတဲ့ နံပတ္ ၁၆ လိုင္းကေတာ့ ဘတ္စကားပံု မဟုတ္ဘဲ လူ၁၆ေယာက္သာဆန္႔တဲ့ ဂ်ပန္လုပ္ ဒတ္ဆန္း လိုက္ထရပ္ေလးေတြပါ။
ဘတ္စ္ကားက်ပ္ တယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုဟာလဲလို႔ ေမးယူရမည့္ေခတ္ပါ။ ဘတ္စ္ကားစပယ္ယာေတြကလဲ ယဥ္ေက်းၾကပါတယ္။ အစ္ကို၊ အစ္မ၊ ညီေလး၊ ညီမေလး၊ ဦးေလး၊ ေဒၚေဒၚ သင့္ေတာ္သလိုေေခၚၿပီး “လာပါခင္ဗ်၊၊ ကားေခ်ာင္ပါတယ္ခင္ဗ်၊၊ စိန္ေအာင္မင္းေတာင္ဝင္ကႏိုင္ေလာက္ေအာင္ေနရာရိွပါတယ္ ခင္ဗ်၊” လို႔ေအာ္ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နားကျဖတ္သြားတဲ့ဘတ္စ္ကားလိုင္းေတြ၊  နဂါးရုပ္ (ေနာင္ နံပါတ္ ၇ လိုင္း)၊ ေတာင္ပံ ကားရုပ္ (ေနာင္ နံပါတ္ ၈ ) ၊ ႄကံ့ရုပ္ (ေနာင္ နံပါတ္ ၉ ) စတဲ့လိုင္းေတြက ကားစပယ္ယာေတြဟာ ပိုၿပီး ယဥ္ေက်းၾကပါတယ္။ သူတို႔ေျပာေလ့ရွိတာက “က်ေနာ္တို ့ဟာ ေနာင္တေခတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မဲ ့
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြနဲ ့ဆက္ဆံေနရတာဆိုေတာ့ အထူးပိုၿပီး ယဥ္ေက်းရပါမယ္” လို႔ ႔ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။သူတို ့ေျပာတာလည္း မွန္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က နိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေနတဲ့ ဦးနုတို႔ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔၊ အ တိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေနတဲ့ ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔ဟာလည္း  တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားေဟာင္းေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္လဲ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နားကိုျဖတ္သြားတဲ ့ကားလိုင္းေတြက ယာဥ္ေမာင္း သူေတြ ၊ လက္မွတ္ေရာင္းသူေတြက “ငါတို ့ဟာ ဗမာျပည္ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေလာင္းေတြကို အႀကိဳ အပို ့ ့လုပ္ေနရတာ” ဆိုၿပီး တျခားလိုင္းေတြက ယာဥ္ေမာင္း ၊ လက္မွတ္ေရာင္းေတြ အေပၚမွာဂုဏ္ယူၿပီး ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။
တကယ္လည္း မွန္ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြကို လူတကာကေလးစားၾကပါ တယ္။ စာေရးဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းနိုင္က သူ ့ဝတၱဳ တစ္ခုထဲမွာ ၁၉၄၉ ခု နွစ္ ရန္ကုန္ကို သူပုန္ေတြဝိုင္း ထားတုန္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ အစိုးရတပ္ထဲဝင္ၿပီး သူပုန္ေတြကို တိုက္ဖို႔လုပ္ရာမွာ အစိုးရစစ္ သားေတြက “ညီေလးတို႔ ေနာက္တန္းမွာဘဲေနပါ၊ ေသစရာရွိရင္ ဒို ့အရင္အေသခံပါမယ္၊ ညီေလးတို႔ က တစ္ေန႔မွာတိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္လုပ္ရမဲ့လူေတြပါ၊ ဒို ့စစ္သားေတြဆိုတာ စစ္ပြဲမွာေသတာမဆန္းဘူး၊ ညီေလးတို ့အသက္က တိုင္းျပည္အတြက္ တန္ဖိုးရွိပါတယ္လို ့တကဲ့စစ္သားစိတ္ဓါတ္နဲ ့ေျပာခဲ့ဖူးေၾကာင္း အတိအက်ေရးထားခဲ့ပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးနုရဲ႕ လူထုေအာင္သံျပဇာတ္ထဲမွာလဲ “တကဲ့စစ္သားဆိုတာ စည္းစိမ္ခံဖို႔မလိုဘူး၊ ဝီစကီကို ေသာက္ၿပီးစည္းစိမ္ခံခ်င္တဲ့သူဟာ တကဲ့စစ္သားမဟုတ္ဘူး၊ ဝီစကီကို ေသာက္ၿပီး မွိန္းေနတဲ့ သင္းထားတဲ့ႏြားနဲ႔ ဘာမွ မထူးဘူး” ဆိုၿပီး တကဲ့စစ္သားဝါဒကို ထုတ္ေဖၚျပခဲ့ ပါတယ္။

ပညာေရး
ကိုလိုနီေခတ္ပညာေရးကို ကၽြန္ပညာေရးလို႔ ေခၚေခၚ ဘာဘဲေခၚေခၚ ပညာေရးမွာ ကမၻာ့အဆင့္ကို ေကာင္းေကာင္း မီခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္က ဘြဲ ့ရခဲ့သူမ်ားဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မွာဆရာမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။ ၎ဆရာမ်ားရဲ႕ သင္ၾကားေပးျခင္း ခံခဲ့ရတဲ့ တပည့္မ်ားလဲ ကမၻာ့အဆင့္ကို မီခဲ့ၾကတယ္။ ဦးႏု အစိုးရက အဂၤလန္၊ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေၾတးလ် စတဲ့ႏိုင္ ငံေတြကို ပညာေတာ္သင္မ်ား ေစလြႊတ္တယ္။ ပညာေတာ္သင္မ်ား ရဲ႕ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းကလဲ အမိႏိုင္ငံကို ျပန္လာၿပီး က်ရာတာ၀န္မ်ားကို ထမ္းရြက္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပညာေရးအဆင့္အတန္းကလည္းျမင့္ပါ တယ္။ စာေမးပြဲေတြမွာ မတတ္ဘဲနဲ႔မေအာင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ၁၀တန္းစာေမးပြဲလို႔ေခၚတဲ့ တန္းျမင့္ ေက်ာင္းထြက္နွင့္တကၠသိုလ္ဝင္စာေမးပြဲမွာ ေအာင္သူ ၁၀% ေတာင္မရွိခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က ၃.၄% ဘဲရွိပါတယ္။ တရာေျဖမွ ေလးေယာက္ေတာင္မေအာင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ သားႀကီးၾသရသ ေအာင္ဆန္းဦးကဂုဏ္ထူးႏွစ္ခုနဲ႔ေအာင္ခဲ့ပါတယ္။ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရဲ႕ အဆင့္ကလည္း ကမာၻအဆင့္မီခဲ့ပါတယ္။ အာဖရိကတိုက္ကတခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာလာတက္ခဲ့ရ ပါတယ္။
ပညာေရးစနစ္မွာလဲ ႏိုင္ငံပိုင္ေက်ာင္းမ်ားသာမက အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ခရစ္ယန္ သာသနာျပဳ ေက်ာင္းမ်ားပါရွိလို႔ကိုယ္ႀကိဳက္ရာေက်ာင္းမွာ သင္ၾကားႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တကၠသိုလ္၀င္တန္း ေအာင္ရင္ တကၠသိုလ္မွာ ကိုယ္ႀကိဳက္ရာ ၀ါသနာပါရာ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ကိုယ္စိတ္မ၀င္စားတဲ့ ဘာသာရပ္ကို အတင္းသင္ယူရျခင္းမရွိပါ။ စာေတာ္သူအမ်ားစုကလဲ ကိုယ္စိတ္မပါရင္ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္ နီယာ ဘာသာရပ္မ်ားကို မသင္ၾကဘဲ Honours ေခၚ ဂုဏ္ထူးတန္းကို ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ဘာသာရပ္နဲ႔ တက္ေရာက္သင္ၾကားၾကပါတယ္။ ဝိဇၨာပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားသူမ်ားလဲ ဂုဏ္မငယ္ၾကပါ။  ေဆးပညာ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္တို႔မွာလဲတကယ္စိတ္ပါသူမ်ားသာတက္ေရာက္ဘြဲ ့ယူခဲ့ၾကၿပီး တကယ္တတ္သူက တတ္လိုသူကို ပညာသင္ေပးတဲ့ ေခတ္နဲ႔စနစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆက္စပ္လို႔ရယ္စရာတစ္ခုေျပာရရင္  ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွာ တိဘက္ျပည္ကို တရုတ္ဝင္သိမ္းတယ္။ တိဘက္ ရဟန္းမင္းႀကီး ဒလိုင္းလားမား အိႏိၵယကို ထြက္ေျပးရတယ္။  ျမန္မာသတင္းစာေတြက  တိဘက္ရဟန္း မင္းႀကီး ဒလိုင္းလားမားကို “ေခတ္သစ္တရုတ္ေျပးမင္း” လို႔ ေရးၾကတယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာဘဲ သမိုင္းစာေမးပြဲ မွာ “တရုတ္ေျပးမင္း၏ဘြဲ ့အမည္ကိုေရးပါ” ဆိုတဲ ့ေမးခြန္းပါလာတယ္။ အေျဖမွန္ကေတာ့ နရသီဟပေတ့ ေပါ့။  ဒါေပမဲ ့ခပ္ေနာက္ေနာက္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က “ေမးခြန္းမွာ မရွင္းပါ၊ မတိက်ပါ။ ပုဂံေခတ္ က တရုတ္ေျပးမင္းဆိုလွ်င္နရသီဟပေတ့ျဖစ္ပါသည္။ ယခုလက္ရွိ တရုတ္ေျပးမင္းဆုိလွ်င္ တိဘက္ ရဟန္းမင္းႀကီး ဒလိုင္းလားမားျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကတရုတ္ေျပးမင္းဆိုလွ်င္ တရုပ္ျဖဴ ခ်န္ေကရွိတ္ ပါ” လို႔ေျဖလိုက္ပါတယ္။ ဆရာေတြက သူ႔ကို စိတ္မဆိုးဘဲ “အေသခ်ာစဥ္းစားနိုင္ပါေပတယ္၊ ေတာ္ပါေပ တယ္” လို႔ ခ်ီးမြမ္းၾကပါတယ္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နဲ႔မႏၲေလးတကၠသိုလ္တို႔ဟာ ပညာေရးဝန္ႀကီးရဲ႕ေအာက္မွာမရိွဘဲ ကိုယ္ပိုင္ အက္ ဥပေဒေတြအရ တကၠသိုလ္ဆီးနိတ္အဖြဲ႕နဲ႔တကၠသိုလ္ ေကာင္စီတို႔ကအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။  တကၠသိုလ္ ေကာင္စီမွာေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ေယာက္ပါပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ေယာက္ကို ေက်ာင္း သားေတြကမဲေပးစံနစ္နဲ႔ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ မူအရ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အဓိပတိ၊ ဒု ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ဟာ မူအရ မႏၲေလးတကၠသိုလ္အဓိပတိျဖစ္ေပမဲ့ ပညာေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြမွာ ဝင္စြက္ေလ့ မရွိပါ။
ေက်ာင္းသားဆႏၵျပပြဲမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ေပၚေလ့ရွိေပမဲ့ ဘယ္အာဏာပိုင္ပုဂၢိဳလ္ကမွ တိုင္းျပည္ေနာင္ေရး ဒုကၡေပးမဲ့ ဘုန္းေဘာလေအာ အေအာင္ေပးတဲ့စနစ္၊ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း ေသြးကြဲေစမဲ့စနစ္၊ ေက်ာင္းသားမ်ား မဆူပူၿပီးေရာ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးလုပ္တာကလြဲၿပီး က်န္ကိစၥမ်ားကို ႀကိဳက္သလိုလုပ္ ထားခြင့္၊ ဥပမာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားထဲ ဖဲရိုက္။ အရက္ေသာက္။ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲတာကို လ်စ္လ်ဴျပဳ ထားျခင္း စတာမ်ိဳး ခြင့္မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။
-အပိုင္း-၂-
-
ရန္ကုန္သၾကၤန္
လြတ္လပ္ေရးရျပီး ျပည္ေတာ္သာေခတ္မွာလြတ္လပ္စြာေရးသားေျပာဆိုပံုႏွိပ္ခြင့္အနည္းဆံုး ၉၅% ေလာက္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္မို႔ ရန္ကုန္သႀကႍမွာ မီးသတ္ပိုက္မ်ားသံုးျပီး အၾကမ္းပတမ္း ေရပက္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးမေက်နပ္မႈမ်ား ကို သရုပ္ေဖၚျပျခင္း၊ သံခ်ပ္ထိုးျခင္းစတာေတြ ေခတ္စားလာပါတယ္။ ေရပက္အၾကမ္း ဆံုးေနရာမ်ားကေတာ့ စမ္းေခ်ာင္း၊   ရွမ္းလမ္း (ယခုအေခၚ ဗဟိုလမ္း) ရွိ  “ေနဗီကြာတား” ေခၚ  ေရတပ္ အရာရွိမ်ားရိပ္သာ၊ ဦး၀ိစာရလမ္းနဲ႔ ျပည္လမ္းၾကားရွိ ယခုေခတ္ ျပည္သူ႔ဥယ်ာဥ္ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ဌာနခ်ဳပ္၊ ၀င္ဆာလမ္း ယခုယုဇနပလာဇာ ေနရာမွာရွိခဲ့တဲ့ ေနျပည္ေတာ္စစ္ဌာနခ်ဳပ္တို႕ ျဖစ္ပါ တယ္။
“မီးသတ္ပိုက္ၾကီးစက္ကုန္တင္ လူသတ္ပြဲပင္ထင္ေလာက္ ပါရဲ႕”ဆိုတဲ့သံခ်ပ္ေတြ ေခတ္စားလာပါ တယ္။  စစ္ဌာနခ်ဳပ္ေတြေရွ႕မွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုရဲ႕ “လူထုေအာင္သံျပဇာတ္”ကုိ ရုပ္ရွင္ရိုက္ရာမွ ေခတ္စား သြားတဲ့ “ဗိုလ္ၾကီးရယ္ ကၽြန္မႏြားကေလးကိုေတာ့ ျပန္ေပးခဲ့ပါရွင့္”ဆိုတဲ့စကားနဲ႕သေရာ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ “ပုလိပ္ တစ္မတ္၊ ျပဴေစာထီး ငါးမူး၊ ယူအမ္ပီ သံုးမတ္၊ အာမီ တစ္က်ပ္၊ ဂိတ္ေၾကးသတ္” ဆိုတဲ့သံခ်ပ္နဲ႔ လဲ ေအာ္ၾက သေရာ္ၾကပါတယ္။  ေရတပ္အရာရွိမ်ားရိပ္သာေရွ႕မွာ  “အမဲသားနဲ႕အာလူး၊ အာလူးနဲ႕အမဲ သား ေန႕တိုင္းစားရတဲ့ စံပန္၀ါလား (သမၺာန္သမား)ေတြ” ဆိုတဲ့သံခ်ပ္ဟာ ေရတပ္သားမ်ား အထိအနာ ဆံုးသံခ်ပ္ ျဖစ္ပါတယ္။  ရန္ကုန္ တရုတ္တန္းနဲ႔ဘဂၤါလီစုတို႔မွာ  ညစ္ပတ္သူမ်ားက ေျမာင္းပုတ္ေရနဲ႔ပက္ ေလ့ရွိလို႔  “တစ္ကိုယ္လံုးနံေစာ္ခ်င္ရင္ ဘဂၤါလီစုကိုသြားၾကစို႕ရဲ႕၊ ေရပုပ္နဲ႕အပက္ခံခ်င္ရင္ တရုတ္တန္း ကို သြားလိုက္ၾကဟဲ့” ဟု သံခ်ပ္ထိုးၾကပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕ရွိ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္မ႑ပ္မွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုနဲ႕ ၀န္ၾကီးမ်ား တစ္ခါတစ္ရံ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး  ေဒါက္တာဘဦးပါ ပါ၀င္ေရကစားျပီး သေျပခက္ျဖင့္ ေရပက္ျခင္း၊ အလြန္ဆံုး ေငြဖလားျဖင့္ ေရပက္ျခင္းတို႔သာရွိပါတယ္။ ပိုက္ျဖင့္ပက္ေလ့မရွိပါဘူး။
ရန္ကုန္လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား
အဲဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ မီးပ်က္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုဟာလဲလို႔ ေမးယူရမည့္ေခတ္ပါ။ ညမွာ အိမ္  ေတြဟာမီးေခ်ာင္းေတြနဲ႕ ထိန္လင္းေနၿပီး လမ္းေတြကလည္း မာက်ဴရီမီးေတြ ထိန္ထိန္ညီးၿပီး အပ္က် ရင္ေတာင္ ေကာက္လို႔ရတယ္လို႕ေျပာႏိုင္တဲ့ေခတ္ပါ။ သူခိုးဓားျပကလည္းနည္းပါတယ္။ တခါတေလ အေဖာ္ေတြနဲ႕ ည ၉ နာရီခြဲပြဲ ရုပ္ရွင္ဝင္ၾကည့္ၿပီး သန္းေခါင္ေက်ာ္မွာ အိမ္ကို ညေလတျဖဴးျဖဴး နဲ႕လမ္း  ေလွ်ာက္ျပန္ရတာ အရသာတမ်ိဳးပါဘဲ။
ရန္ကုန္မွာ ညေက်ာင္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ေန႔မွာအလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူေတြဟာ မီးေခ်ာင္းေတြနဲ႔ ထိန္လင္းေနတဲ့ညေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းတက္နိုင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ညေစ်းတန္းလဲ ရွိပါတယ္။ ည ၆ နာရီမွ ၁၀ နာရီအထိဖြင့္ပါတယ္။ အစားအစာ က အစ အဝတ္အထည္အလယ္ ကားနဲ ့လ်ွပ္စစ္ပစၥည္း အဆံုးအားလံုးကို ညေစ်းတန္းမွာ ေစ်းခ်ိဳ ခ်ိဳ နဲ႔ရနိုင္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ေရေပးစံနစ္
ရန္ကုန္မွာေရေတာ့ မၾကာမၾကာပ်က္တတ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကုိ ေလွာ္ကားကန္၊ သာဓုကန္ နဲ႔ဂ်ိဳးျဖဴကန္ တို႔က ေသာက္သံုးေရပို႔ေပးပါတယ္။ ဂ်ိဳးျဖဴ ကန္ဟာ ရန္ကုန္နဲ ့မိုင္ ၅၀ ေလာက္ေဝးေတာ့ လူတစ္ရပ္ အျမင့္ေက်ာ္ အခ်င္း ၇ ေပေလာက္ရွိတဲ့ေရပိုက္လံုးႀကိီးေတြနဲ႔ေရပို ့ပါတယ္။ အဲဒီပိုက္လံုးကို ေသာင္းက်န္း သူေတြက မၾကာခဏမိုင္းခြဲဖ်က္ဆီးတတ္ပါတယ္။ မိုင္းခြဲလိုက္ရင္ ရန္ကုန္မွာ ေရမေလာက္ေတာ့ဘဲ အင္မတန္ဒုကၡေရာက္ၾကပါတယ္။ အစိုးရဝန္ႀကီးမ်ားေနတဲ့ဝင္ဒါမီယာ၊ အရာရွိႀကီးမ်ားေနတဲ့ျပည္ေထာင္ စုရိပ္သာနဲ႔ အျခားအစိုးရဌာနမ်ား ျဖစ္တဲ့ မီးရထား ၊ စစ္တပ္၊ စစ္ရဲ ၊ ရဲ ၊ အက်ဥ္းေထာင္ စတဲ့ဌာနေတြမွာ ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အဝီစိတြင္းေတြနဲ႔ေရစုပ္စက္၊ ေရေပးစက္ေတြရွိလို႔ ဂ်ိဳးျဖဴေရကိုမသံုးတာေၾကာင့္ သူတို႔ ေတာ့ ဒုကၡမေရာက္ဘဲ သာမာန္ျပည္သူျပည္သားေတြဘဲ ဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ေသာင္းက်န္းသူေတြဆန္႔က်င္ေရးအစိုးရရဲ႕ဝါဒျဖန္႔မွဳဟာ ပိုၿပီးေအာင္ျမင္သြားပါတယ္။ လူစီးရထားေတြကို မိုင္းဗံုးခြဲတာ၊ ခရီးသည္တင္ကားေတြကို ဓားျပတိုက္တာ၊ လူသတ္တာ စတဲ့လုပ္ရပ္ေတြဟာ ေသာင္းက်န္းသူေတြကို အႀကီးအက်ယ္ နံမည္ပ်က္ေစခဲ့ပါတယ္။
 အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဆက္ဆံေရး
ဦးႏုအစိုးရဟာ တိက်တဲ့ၾကားေနေရးဝါဒကိုက်င့္သံုးခဲ့ၿပီး ဦးႏုဟာ အင္ဒိုနီးရွားသမၼတ ဆူကာႏို၊ အိႏၵိယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနရူး၊ အီဂ်စ္သမၼတ နာဆာ၊ ယူဂိုဆလားဗီးယားသမၼတ မာရွယ္တီးတုိး တို႔နဲ႔အတူ ဘန္းဒြန္း ကြန္ဖရင့္ နဲ႔ ဘက္မလိုက္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕တို႔ကို ဦးေဆာင္သူျဖစ္ခဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးမွာ နာမည္ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဦးသန္႔ကို ၁၉၆၁ မွာ ႏိုင္ငံတကာ က ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ၾကတာပါ။
၁၉၅၄ မွာ ဦးႏုဟာ သူ႔အတြင္းဝန္ ဦးသန္႔ (ေနာင္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္) နဲ႔အတူ အိမ္နီးခ်င္း ယိုးဒယားႏုိင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီးသြားၿပီး ဗမာဘုရင္ေတြ ယိုးဒယားျပည္ကိုတိုက္ခဲ့မိတာေတြအတြက္ ခြင့္လႊတ္ေစလိုေၾကာင္းေတာင္းပန္ၿပီးအယုဒၶယၿမိဳ႕ေဟာင္းျပင္ဆင္ဖို႔ အဲဒီေခတ္ကက်ပ္ေငြႏွစ္သန္း (အေမရိကန္ေဒၚလာ ေလးသိန္း) လက္ေဆာင္ေပးပါတယ္။  အတိတ္ကိုအတိတ္မွာဘဲထားခဲ့ၾကဖို႔ ပန္ ၾကားၿပီး အနာဂတ္ခ်စ္ၾကည္ေရးအတြက္ ယိုးဒယားဘက္ကလဲ ေရႊတိဂံုေစတီရဲ႕ထီးေတာ္ကို ယိုးဒယားက လုသြားတဲ့ေရႊေတြနဲ႔လုပ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ ေကာလဟာလမ်ိးေတြ ရပ္ၾကရန္ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။  ေနာက္ ပိုင္းမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ယိုးဒယား –  ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရး အားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြ သူတစ္လွည့္ကိုယ္တစ္ လွည့္ အိမ္ရွင္အျဖစ္လက္ခံက်င္းပလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ ခ်စ္ၾကည္ေရးအားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြဟာ ၁၉၅၉ ခု ကစၿပီးက်င္းပလာႏိုင္တဲ့ ကြၽန္းဆြယ္အားကစားၿပိဳင္ပြဲ ေတြရဲ႕အုတ္ျမစ္ပါဘဲ။  ၁၉၅၉ ခုမွာေတာ့ ယိုးဒယား ဘုရင္နဲ႔မိဖုယား  ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး အျဖစ္လာပါတယ္။  ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ တဲ့ေန႔မွာ ဘုရင္နဲ႔မိဖုယားႏွစ္ပါးလံုး ယိုးဒယားရိုးရာ ဝတ္စံုဝတ္ထားၿပီး  ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ကို အဲဒီခတ္ ကက်ပ္ေငြငါးေသာင္း (အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း) လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ဒုတိယသမၼတ ရစ္ခ်တ္နစ္ဆင္လည္း  ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီးအျဖစ္လာပါတယ္။
ဆိုဗီယက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘူဂါနင္ နဲ႔ ပါတီအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ကရူးေရာ့ဗ္ တို႔လဲ ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး အျဖစ္  ႏွစ္ေခါက္လာပါတယ္။ အျပန္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံတစ္စီးနဲ႔ က်ည္ဆံမေပါက္တဲ့ကားႏွစ္စီး  လက္ေဆာင္ေပးၿပီး ေတာင္ႀကီးွမွာေခတ္မီေဆးရံုတစ္လံုးနဲ႔ႀကိဳ႕ကုန္းမွာ စက္မႈတကၠသိုလ္ေဆာက္ေပးမဲ့ ကတိေတြေပးသြား ပါတယ္။ အဂၤလန္ကဘုရင္မၾကင္ယာေတာ္ အီဒင္ဘာရာၿမိဳ႕စား ဖီလစ္ မင္းသားႀကီးလည္း ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီးအျဖစ္လာပါတယ္။  ျမန္မာျပည္ရဲ႕ေနာက္ဆံုးအဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္ကိုလည္း  ဦးႏု အစိုးရကဖိတ္လို႔ လာပါတယ္။
ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး
ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္ရင္ ငါဘယ္ေလာက္အနစ္နာခံၿပီး ဆင္းဆင္း ရဲရဲနဲ႔ ႏိုိင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရ တယ္ဆိုတာမ်ိဳး မေျပာၾကဘူး။ ငါေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရရင္ ဘယ္လုိ ရလဒ္ထြက္ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ မဲဆြယ္တာပါ။
မဲလိမ္မဲခိုးမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ အရပ္မဲနဲ႔တပ္မဲကလဲခြဲထားတဲ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရက္ကလဲ အရပ္နဲ႔ တပ္ တစ္ရက္စီဆိုေတာ့ ဖဆပလ အမတ္ေလာင္းႏိုင္ဖို႔မေသခ်ာတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရက္ ကပ္လာမွ အစိုးရတပ္ရင္းလိုက္ ေျပာင္းပို႔တတ္ပါတယ္။ တပ္သားေတြ၊ ဗိုလ္ေတြနဲ႔မိသားစုေတြ  ေပါင္းလိုက္ရင္ မဲ ၁၅၀၀ က ၂၀၀၀ ေလာက္ရွိၿပီး အားလံုးကလဲ အထက္အမိန္႔အရ ဖဆပလအမတ္ ေလာင္းကို မဲေပးရတာေၾကာင့္ အရပ္မဲမွာႏိုင္ၿပီး တပ္မဲနဲ႔ကပ္ရႈံးခဲ့ရတဲ့ အတိုက္အခံနဲ႔တစ္သီးပုဂၢလအမတ္ ေလာင္းေတြရွိခဲ့ပါတယ္။  အစိုးရတပ္ခ်မထားႏိုင္တဲ့နယ္ေတြမွာ ေသာင္းက်န္းသူေတြက အတိုက္အခံ ပမညတ အမတ္ေလာင္းကိုမဲေပးရမယ္။  ပမညတ အမတ္ေလာင္း မႏိုင္ရင္ မဲဆႏၵနယ္ကရြာေတြကို ဝင္ ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီးမီးရႈိ႕မယ္လို႔ၿခိမ္းေျခာက္ထားလို႔ အတိုက္အခံ ပမညတ ႏိုင္တဲ့နယ္ေတြလဲ ရိွပါတယ္။
ျပည္ေတာ္သာေခတ္ကအမွားမ်ား
ျပည္ေတာ္သာေခတ္အရသာကို ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး စတဲ့ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာစံစားႏိုင္ေပမဲ့ နယ္ေတြမွာေတာ့ နီးရာဓားေၾကာက္ေနရပါတယ္။  ေရာင္စံုသူပုန္ကတစ္မ်ိဳး အစိုးရတပ္ေတြကတစ္ဖံုပါ။ ရွမ္းျပည္မွာ တရုတ္  ျဖဴက်ဴးေက်ာ္မႈကို အေၾကာင္းျပကာ ဗမာစစ္သား မ်ား တပ္စြဲျပီး ဗိုလ္က်ေနၾကပါတယ္။ ဖဆပလ အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္ဆိုရွယ္လစ္ပါတီရဲ႕ ခါးပိုက္ေဆာင္တပ္မ်ား လို႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ စစ္ရဲတပ္မ်ားနဲ႔ျပဴေစာထီးတပ္ေတြ ကလဲ နယ္ေတြမွာထင္ရာစိုင္းၾကတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ သယာဝတီခရိုင္ မင္းလွလူသတ္မူတို႔ ၿမိတ္မပို ဘယ္ေရာက္သြားမွန္းမသိေပ်ာက္သြားတာတို႔ဟာ ဂါတ္တဲနားမွာျဖစ္ခဲ့ေပမဲ့ ပုလိပ္ေတြဘာမွမလုပ္ရဲၾက ဘူး။  ေနာက္ဆံုးသိပ္လြန္လာၿပီး ၿမိတ္နားကပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ “ေအာင္ႀကီးသာ” ဆိုတဲ့စက္ေလွကို ဓားျပတိုက္၊ ခရီးသည္ေတြသတ္ၿပီး စက္ေလွကိုပင္လယ္ေၾကာေမွ်ာထားတဲ့ကိစၥက်မွ ျပဴေစာထီးေတြကို အေရးယူရၿပီး တရားခံျပဴေစာထီးဗိုလ္ ခ်စ္လိႈင္နဲ႔ထြန္းဝိုင္းတို႔ိကို တရားရံုးက ေသဒါဏ္ခ်မွတ္လိုက္တယ္။
ေနာက္အဆိုးတစ္ခ်က္က ဖဆပလေခတ္တရားေရးဝန္ႀကီးဌာနကိုဦးစီးသူ ဝန္ႀကီးဟာ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ေခၚ အဗၺဒူလတစ္ျဖစ္ပါတယ္။ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာနက တရားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ေအာက္မွာရွိေတာ့  ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ခိုးဝင္ေနတဲ့ ေခၚေတာကုလားတစ္သိန္းေက်ာ္ဟာ ဝန္ႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္ေခၚ အဗၺဒူလတစ္ရဲ႕ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာစကားေရာစာပါတစ္လံုးမွမတတ္ဘဲ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ကတ္  ျပားမ်ားရသြားၾကၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္သြားရာကတဆင့္သမိုင္းလိမ္ရုိဟင္ဂ်ာအမည္ခံၿပီး တိုင္းရင္းသား  အတု၊ တိုင္းရင္းသားေယာင္လုပ္ရန္ ႀကိဳးစားလာၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္တေစၦနဲ႔ ဖက္ဆစ္သရဲ
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ အိမ္နီးခ်င္းယိုးဒယားႏုိင္ငံမွာ ဖီးမာရွယ္ဆရစ္တာနာရပ္ေခါင္းေဆာင္တဲ့စစ္တပ္က အာဏာ သိမ္းလုိက္လို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ပီဘူဆြန္ဂယမ္ဟာ ရန္သူ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံကို မိုးႀကိဳးငွက္ (Thunder Bird) အမည္ရွိကားနဲ႔ထြက္ေျပးရတဲ့ဓာတ္ပံု “မွန္ကင္းတစ္လွည့္ ထင္းတစ္လွည့္” ေခါင္းစဥ္ နဲ႔ျမန္မာသတင္းစာ ေတြမွာ ပါလာပါတယ္။  ေနာက္တစ္ရက္ႏွစ္ရက္အၾကာမွာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက “ကြန္ျမဴနစ္တေစၦနဲ႔ဖက္ဆစ္ သရဲ”ဆိုတဲ့မိန္ ့ခြန္းေျပာပါတယ္။ သူက ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအျပီးမွာ ကိုလုိနီႏိုင္ငံေတြ လြတ္လပ္ေရးရ လာေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ခါစႏုိင္ငံ အမ်ားစု က လက္၀ဲ၀ါဒဘက္ကို ယိမ္းၾကေၾကာင္း၊   ဒါေပမဲ့ လံုး၀ လက္၀ဲႏုိင္ငံအျဖစ္မေရာက္မျခင္း လက္၀ဲအုပ္စုကမေၾကနပ္လို႔ ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ေတြေပၚလာေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အျခားအုပ္စုကလဲ ကြန္ျမဴနစ္မျဖစ္ျပီးေရာ လို႔သေဘာထားကာ ကြန္ျမဴနစ္ ဆန္႔က်င္သူဆိုရင္ ဘယ္သူ ့ကိုမဆုိေထာက္ခံ အားေပးေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္အကူအညီယူတဲ့ ဖြံ ့ျဖိဳးစႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕မွာဒီမိုကေရစီ ဆိပ္သုဥ္းသြားၿပီး စစ္အာဏာရွင္၊ ဖက္ဆစ္ အာဏာရွင္စံနစ္မ်ားေပၚ လာေၾကာင္းကိုေျပာၿပီး ေတာင္အေမရိကႏုိင္ငံမ်ား၊ ယိုးဒယား၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ ပါကစၥတန္စတဲ့ႏိုင္ငံ ေတြကိုဥပမာေပးသြားပါတယ္။  ဦးႏုက တခ်ိဳ႕ ဒီမို ကေရစီအစုိးရေတြဟာ ကြန္ျမဴနစ္ကို  အေၾကာက္လြန္  ၿပီး စစ္တပ္ကိုခ်ဲ႕ထြင္ၾကေၾကာင္း၊ ဒီကိစၥဟာ တေစၦေၾကာက္ျပီးသရဲေမြးတဲ့လူနဲ႔တူေၾကာင္း၊ တစ္ေန႔မွာ ယိုးဒယားျပည္ကျပသြားတဲ့ဥပမာအတုိင္း ကြန္ျမဴနစ္တေစၦကိုဟန္႔တားႏိုင္ေပမဲ့ စစ္ဖက္ဆစ္သရဲက ဂုတ္ခ်ိဳးတာခံလုိက္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း စကားေျပာတရားေဟာေကာင္းသူျပီျပီ၊ ဥပမာ၊ ဥပေမယ်အစံုစံု နဲ႔ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ဦးႏုဟာ ေဗဒင္ယံုသူ၊ နတ္ယံုသူ၊ အယူသည္းသူအျဖစ္နာမည္ႀကီးခဲ့ေပမဲ့ သူကိုယ္တုိင္နဲ႔ျမန္မာျပည္သူ   ျပည္သားေတြဟာ သူေပးတဲ့ဥပမာအတုိင္းမၾကာခင္ သရဲဂုတ္ခ်ိဳး ခံရေတာ့မယ္လို႔ ဘယ္ေဗဒင္ဆရာ၊ဘယ္နတ္ကေတာ္၊ ဘယ္ပုဏၰား ကမွ ႀကိဳတင္ေဟာကိန္းထုတ္ျခင္း၊ နိမိတ္ဖတ္ျခင္းတုိ႔မျပဳခဲ့ၾကတာ အံ့ဩစရာပါ။  တေစၦေၾကာက္တဲ့ ဖဆပလအစိုးရဟာ သရဲေမြးမိလို႔ဂုတ္ခ်ိဳးခံလုိက္ရတယ္။ သရဲကို ငယ္ႏိုင္လို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိကိုယ္အထင္ရွိခဲ့ၾကတဲ့ ဦးဗေဆြ (က်ားႀကီး)၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္က ေလး၊ စတဲ့ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလဲ သရဲက ဆရာကိုကာျပန္ၿပီး ဂုတ္ခ်ိဳးျပေတာ့မွ “ဆရာမႏိုင္  ႏွစ္ေဆာင္ၿပိဳင္” ဇာတ္ကေနရမွန္း သိသြားရပါေတာ့တယ္။    သူတုို႔ခ်ည္းခံရရံုဆိုရင္ ေတာ္ပါေသးတယ္။   အခုေတာ့ မဆီမဆုိင္ျပည္သူႀကီးခမ်ာေျမဇာပင္ျဖစ္ခဲ့ရတာ အႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ဦးႏုႀကီး ဒီမိန္႔ခြန္း ကိုေျပာခဲ့တဲ့အခ်ိန္က မေမြးဖြားခဲ့ေသးသူမ်ားရဲ႔သားေျမးမ်ားေတာင္ အခုအထိ သရဲဂုတ္ခ်ိဳးခံေနရဆဲပါ။
 နိဂံုး
ျမန္မာျပည္ဟာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္အာဏာရူးၿပီး အႏွစ္ ၅၀ ေလာက္ႏိွပ္စက္လိုက္လို႔႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းနိမိတ္ဖတ္ခဲ့တဲ့ “ဟိုႏိုင္ငံ”ျဖစ္လုနီးဘဝေရာက္သြားရတာပါ။ ၁၉၆၂ ခု ဗိုလ္ေနဝင္းတို႔ အာ ဏာမသိမ္းခင္ ဦးႏုေခတ္ ျမန္မာျပည္အေျခအေနဟာ ေတာင္ကိုရီးယားေအာက္မွာမရွိပါဘူး။ ကြၽန္းဆြယ္ ပြဲကိုအိမ္ရွင္အျဖစ္လက္ခံက်င္းပေပးႏိုင္တာ ယိုးဒယားနဲ႔ျမန္မာဘဲရိွပါေသးတယ္။ ၁၉၆၃ ခု ကြၽန္းဆြယ္ပြဲ ကိုအိမ္ရွင္လုပ္ရမဲ့ သီဟာႏုေခတ္ကေမၻာဒီးယားက သပိတ္ေမွာက္လိုက္ေတာ့ အခုခ်မ္းသာေနတဲ့ မေလးရွားကေတာင္ သူအိမ္ရွင္အျဖစ္လက္မခံႏိုင္ေသးပါဘူး၊ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွလက္ခံပါရေစ ၁၉၆၃ ခု ကြၽန္းဆြယ္ ပြဲကို ယိုးဒယားနဲ႔ျမန္မာတစ္ျပည္ျပည္က အိမ္ရွင္ျပန္လုပ္ေပးပါလို႔ေျပာေနရတဲ့အခ်ိန္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က တရုတ္ကြၽန္းလို႔အေခၚခံခဲ့ရတဲ့စကၤာပူဟာ မေလးရွားျပည္ေထာင္စုထဲက ခြဲမထြက္ရေသးပါဘူး။ ယိုးဒယားကျပည္တြင္းေရးကိစၥေၾကာင့္လက္မခံႏိုင္၊  ျမန္မာျပည္ကဗိုလ္ေနဝင္းကလည္းအာဏာသိမ္းအၿပီး ဂ်ဴလိုင္ လ ၇ ရက္မွာေက်ာင္းသားေတြပစ္သတ္ခဲ့တဲ့ကိစၥကစလို႔ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္ေတာ့ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ဒီလို နဲ႔တတိယအႀကိမ္ကြၽန္းဆြယ္ပြဲကို ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာမွ မေလးရွားမွာက်င္းပေပးႏိုင္ပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ခုလိုဒုကၡေရာက္ရတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဝင္ေတြရဲ႕အျပစ္ပါ”လုိ႔ ဗိုလ္ ေအာင္ႀကီးက ၁၉၈၈ မွာ ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ေနဝင္းနဲ႔မဆလ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ေတြဆီပို႔တဲ့  ဗိုလ္ေအာင္ ႀကီးရဲ႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ အေၾကာင္းစံုပါပါတယ္။

သရီးဒီ ပန္းခ်ီကားေပၚက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး

လက္ရွီက်ေနာ္တို႕ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အစိုးရက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေနေသာအဆင့္လို႕ အတိအလင္း ေၾကညာထားတယ္။

-

ဒါကို ညွာညွာတာတာ လက္ခံႀကိဳဆုိပီး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို လက္တြဲေဆာင္ရြက္ ေနသူမ်ား ရွိတယ္။ မယံုတ၀က္ ယံုတ၀က္ ေစာင့္ၾကည့္ရင္း တလြဲေတြ႕တဲ့ဟာ ေတြေၾကာင့္ ယံုရခက္ေနသူေတြရွိတယ္။ မယံုေရးျခာမယံုလို႕ ႏႈတ္ခမ္းတလန္ ပန္းတလန္ ဟုတ္တိပတ္တိ ေျပာထားပီးကာမွ ေျပာင္းျပန္လွန္ ၀င္ပါလာသူေတြရွိတယ္။ မယံုဘူးေဟ့ ဆိုပီး လံုး၀ ဖရံုမသီးသူေတြရွိတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္ဟာ ရွင္ေနလ်က္က (သူ႕အဆိုအရ) ေဘးထြက္ထိုင္ေနပီး အာဏာကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လြဲေျပာင္းေပးလိိုက္ၿပီလို႕( ၂ခုလံုးသည္ တခုတည္းသာျဖစ္ေသာ ) ယခင္စစ္အစိုးရ ႏွင့္ ယခုအစိုးရတို႕က ဆိုသည္။

-

အာဏာရွင္ဆိုတာ အရွင္မထြက္ဘူးတဲ့ လူထုေဒၚအမာစကား။ ရွင္းေနတာက ရွင္ေနေသးတယ္ဆိုရင္ မထြက္ေသးဘူး ထြက္ကို မထြက္ေသးဘူး။

ခုအေျခအေနက အရင္က ဘာတခြန္းမွေျပာခြင့္မရွွိတဲ့အဆင့္ကေန တလံုးစ ၂လံုးစ ေျပာလို႕ ရရာက အထိုက္အေလ်ာက္ေျပာႏိုင္မဲ့အဆင့္ကို ေမ်ာ္ကိုးတာေလာက္သာပါ။ သူ႕ကိုႏိုင္ေအာင္ တြြန္းလွန္ႏိုင္သူ ေျခမႈန္းႏိုင္သူ သုတ္သင္ႏိုင္သူ မရွိခဲ့ေသးပါ။

၁၉၆၂ စစ္အာဏာသိမ္းပီးေနာက္  စစ္အာဏာရွင္ကို ျမန္မာျပည္သူ လူူတန္းစား အလႊာအသီးသီး အစုအသီးသီး လူထုဆန္႕က်င္မႈမ်ားနဲ႕ အစဥ္တစိုက္ ဆန္႕က်င္လာခဲ့ၾကတယ္။

-

၁၉၆၂- ကေန ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မ်ားအထိ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီ (ပီဒီပီ)၊ ျပည္ခ်စ္လူငယ္တပ္ေပါင္းစု စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒအရ  ဆန္႕က်င္ ေတာ္လွန္ၾကသလို လူမ်ိဳးေရးအရ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အတြက္ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္တဲ့ ကရင့္အမ်ိဳးသားအစည္းအရုံး (ေကအန္ယူ)၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (ေကအိုင္ေအ)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ တစိုက္မွတ္မွတ္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး နဲ႕ုလည္း ဆန္႕က်င္လာခဲ့ၾကတယ္။

-

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ  မူလရွိရင္းစြဲ အဖြဲ႕မ်ားအျပင္ ခြဲထြက္အဖြဲ႕မ်ား၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (စီအန္အက္ဖ္) လို အခု ေနာက္ေပၚ ရခိုင္တပ္ဆိုတာလို အသစ္ေပၚေပါက္ေသာအဖြဲ႕မ်ားျဖင့္ အေရအတြက္အားျဖင့္ ပိုလာတာ ရွိမယ္။

-

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆအရ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ေသာအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး/ မကဒတ) ဒီမိုကေရစီညီညြတ္ေရးတပ္ေပါင္းစု (ဒညတ)၊ ျပည္သူ႕ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (ပီဒီအက္ဖ္) စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ေပမည့္လည္း စစ္အစိုးရကို ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ မထိုးနက္ႏိုင္ပါဘူး။

-

အာဏာရွင္သက္တန္းရင့္လာတာနဲ႕အမွ် စစ္အာဏာရွင္မ်ားအတိုင္းအဆမရွိ ခ်မ္းသာကာ ျပည္သူလူထု ဆင္းရဲတြင္းနက္တယ္ ဆိုတာေလာက္မက အသိညဏ္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ  လူေနတိုးတက္မႈ အစစခြ်တ္ၿခံဳက်ေနခ်ိန္မွာ

 -

တိုင္းျပည္ရဲ႕ သယံဇာတ ေငြေၾကးဓန ေတြကို အသံုးျပဳပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ခိုင္ျမဲေရး အသြင္ေျပာင္းအကြယ္အကာတည္ေဆာက္ဖို႕ ညဏ္သစ္ေလာင္း ရင့္မာလာေနတာနဲ႕အမွ် သူတို႕ကို ဆက္ခံမႈ ္ျပဳမည့္ အခိုင္အမာ မ်ိဳးဆက္မ်ား အခံ အရံ မ်ိဳးဆက္မ်ား အတြယ္အႏြယ္ ကပ္ပါးးမ်ား “ေပး-စား ကမ္း-ယူ“ အသိမဲ့ ေပါင္းမ်က္ႏြယ္မ်ား စသည္စသည္ တည္ေဆာက္လ်က္ ေနေနတာပါ။ ျဖစ္ထြန္းေနတာပါ။

-

 အျမင္ပိုင္းမွာ ၀ဲေတြ ဖန္တီးထားတယ္ ျမစ္ဆံု၀ဲ ဂဏန္း-နံပတ္ေတြ၀ဲ မဲစရင္း၀ဲ ပညာေရး၀ဲ သမတကံစမ္းမဲ၀ဲ ၀ဲတကာ၀ဲ ရွစ္ပူးမဲ ဗက -မက၀ဲ ကိုးကန္႕၀ဲ လည္ေနၾကေပေတာ့။

-

အလုပ္ေတြ ဖန္တီးထားတယ္ ဥပေဒေတြ ျပင္ၾက တင္ၾက လြတ္ေတာ္ေတြ၀င္ၾက လုပ္ခေတြ  ကုန္ေစ်းႏႈံးေတြ ညိမ္းခ်မ္းေရးေတြ အလုပ္ရႈပ္ေနၾက။ တကဲ့အရင္းအျမစ္က ထိလို႕ တို႕လို႕မရ။

-

တိုင္းရင္းသားေတြဆိုလဲ စစ္အုပ္စု မ်က္လွည့္ပြဲမွာ ပရိတ္သတ္ထဲက ေဗာ္လန္တီယာလို ၀ိုင္းထဲေခၚပီး ဟိုကိုင္ ဒီလွန္လုပ္ေနရတဲ့ဘ၀

-

ၿခံဳၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ့လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အဆင္အျပင္ အခင္းအက်င္း တခုလံုးရဲ႕  အေနအထားဟာ ထိျခင္တဲ့ေနရာကထိ ဖိျခင္တဲ့ေနရာကဖိ ျပဳျခင္ျပဳ ထုျခင္ထု ဘာတခုမွ သက္ေရာက္မႈမရွိတဲ့ “သရီးဒီ ပန္းခ်ီကားေပၚက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ” 3D art display

 ျဖစ္ေနတာပါဘဲ။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး သမိုင္း၀င္ ဓါတ္ပံုမ်ား

State visit of U Nu in Belgrade The Prime Minister of Burma, U Nu, is shaking hands with Yugoslav President Josip Tito (l) on his arrival at Belgrade Airport for a state visit to Yugoslavia.

 Soviet Prime Minister Marshal Nicolai Bulganin and U Nu

SEP 29 1969; FORMER BURMA PRIME MINISTER U NU IN DENVER; He talked of economic chaos, his imprisonme.

ဘီအိုင္ေအ- ၿမိတ္စစ္ေၾကာင္း

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ဘီအိုင္ေအ သည္ ယိုးဒယားမွ ျမန္မာျပည္သို႕ ၿမိတ္စစ္ေၾကာင္း ထား၀ယ္စစ္ေၾကာင္း  ျမ၀တီစစ္ေၾကာင္း ဟု စစ္ဖၾကာင္း ၃ေၾကာင္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ရာ ၿမိတ္စစ္ေၾကာင္းသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရေနာင္းၿမိဳ႕မွတဆင့္ ျမန္မာျပည္ေတာင္ဘက္အစြန္း ၀ိတူရိယအငူ (ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕) မွ ၿမိတ္ၿမို႕ကိ္ု ခ်ီတက္သည့္ ၀ိတိုရိယစစ္ေၾကာင္းေခၚ ေရေၾကာင္းခ်ီ စစ္ေၾကာင္း ျဖင့္ ၂၇-၁-၁၉၄၂ တြင္ စစ္တေၾကာင္း

ထိုင္းႏိုင္ငံ ပရာေက်ာ့ကီရီခံၿမိဳ႕မွတဆင့္ ေမာေတာင္ၾကားအတိုင္း တနသၤာရီ ေခ်ာင္းရိုးျဖင့္ သေဘာ့လိပ္ ေညာင္ပင္ကြင္း ေက်းရြာမ်ားကို ျဖတ္ကာ  တနသၤာရီၿမို႕ ထိုမွ ပေသာင္း ေတာင္းရွည္ စေသာရြာစဥ္ေလ်ာက္ကာ ေတာ္လွန္္ေရး တပ္သားမ်ား စုေဆာင္းပီး ၾကည္းေၾကာင္းျဖင့္ ၃-၂-၁၉၄၂ တြင္ တေၾကာင္း  ၿမိတ္ၿမို႕ကိ္ု ခ်ီတက္သည့္ေရာက္ရွိသည္။

ၿမိတ္စစ္ေၾကာင္းကို ၀ိတိုရိယစစ္ေၾကာင္းေခၚ ေရေၾကာင္းခ်ီ စစ္ေၾကာင္း ျဖင့္ ဂ်ပန္ဗိုလ္ ဗိုလ္မုတ္ဆိတ္ဟု ထင္ရွားေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဟီရာယာရာမ ဒုတယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး အာကီကာ၀ါ ဗမာအမည္ ဗိုလ္၀င္း ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး ဆာတို ဗိုလ္မွဴး အီမာမူရာ ဗမာအမည္ ေငြဓါးဗိုလ္ ဗိုလ္မွဴးအီဇာတို ဗိုလ္မွဴးအီေကဒါ ဗမာအမည္ ေခြးဘီလူး ဗိုလ္မွဴး ႏိုေဆး ဗိုလ္မွဴး ရန္ႏိုင္ (သခင္ထြန္းရွိန္) ဗိုလ္ႀကီးေတာက္ထိန္ (သခင္စံျမ) ဗိုလ္ႀကီး မင္းေခါင္ (သခင္ေစာလြင္) ဗိုလ္ အိုရာရွီကီ တို႕က ဦးေဆာင္ကာ ခ်ီတက္ေရာက္ရွိၿပီး ၿမိတ္ၿမိဳ႕တြင္ တပ္သား စုေဆာင္းကာ ၾကည္းေၾကာင္းခ်ီတပ္ျဖင့္ ပူးေပါင္း စစ္သင္တန္းေပး လက္နက္တပ္ဆင္သည္။

ၾကည္းေၾကာင္းခ်ီတပ္ကို တပ္မွဴး ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး တိုကူနကား စစ္ေရးခ်ဳပ္- ဗိုလ္မွဴးကာ၀ါအူခ်ီ စစ္ေရးအရာရွိ - ရံုးအုပ္ ဗိုလ္ႀကီးဟိဘာကာ- အမွတ္၁ တပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးကာတို - အမွတ၂ တပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးနာဂါရွီး- ဗိုလ္သိန္းတန္- ဗိုလ္သာရင္- ဗိုလ္ေရႊေက်း- တို႕ဦးစီးခ်ီတက္သည္။

ၿမိတ္ၿမို႕ ဘီအိုင္ေအ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕  -

ခရိုင္၀န္ ဗိုလ္သီဟ(ဦးဘေဆြ) - လက္ေထာက္ခရိုင္၀န္ သခင္ေအာင္ႀကီး - ခရိုင္ရဲ၀န္ေထာက္ သခင္ထြန္းစိန္ - အခြန္၀န္ သခင္လွသင္  - ေငြတိိုက္၀န္ ဆိပ္ကမ္း၀န္ ဆက္သြယ္ေရး သခင္ဂင္စိန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ဗိုလ္စိန္လႈိင္ - ဗိုလ္ေက်ာ္သိန္း  -ဗိုလ္သာခင္  -ဦးေဖရင္  -ဦးဘဂြမ္ တို႕ ျဖစ္သည္။ ဦးဘေရႊ အင္ဂ်င္နီယာ- သခင္ေအးရံု ေတာင္မွဴးႀကီး- သခင္သာစိန္ ဒုတိယေထာင္မွဴးႀကီး-

အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ သခင္မ မေငြခင္- ရဲေမေခါင္းေဆာင္ သခင္မ ျမျမ။

ဗိုလ္မွဴးးရန္ႏိုင္

 ရဲေမေခါင္းေဆာင္ သခင္မ (ေဒၚ)ျမျမ

အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္  သခင္မ (ေဒၚ)မေငြခင္

 ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ဘိတ္

  ဘိတ္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္

 ဘိတ္ရဲေမတပ္ဖြဲ႕ အေလးျပဳ

ဓါတ္ပံုမ်ားကို “ဓါတ္ပံုကေျပာေသာ ၿမိတ္သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ား(ေမာင္ေျပခ်မ္းၿမိတ္)“စာအုပ္မွ၄င္း မိသားစု ကိုယ္ပိုင္ အယ္လ္ဘန္မွ၄င္း ထုတ္ႏႈပ္ တင္ျပပါသည္။

ဦးႏု မိန္႕ခြန္းမ်ားနွင့္ ယေန႕ႏိုင္ငံေရး